De Grote Vriendelijke Podcast

Aflevering 129: De Grote Vriendelijke 100, editie 2024

Voor de vierde keer peilen De Grote Vriendelijke Podcast en lezerscommunity Hebban welke 100 kinderboeken aller tijden favoriet zijn bij luisteraars en andere lezers.

Tot en met 3 november 2024 kun je stemmen voor De Grote Vriendelijke 100, door via hebban.nl/stem jouw persoonlijke top 5 in te dienen. De hele jeugdliteratuur doet mee: van prentenboeken tot young adultromans, non-fictie en poëzie, vertaalde boeken en oorspronkelijk Nederlandstalige. Je kunt op een klassieker stemmen of op een boek dat vorige week is verschenen, zolang het boek je maar na aan het hart ligt. Let op: vergeet niet op de link in het bevestigingsmailtje te klikken, pas dan heb je gestemd!

We vragen kinderboekenmakers en -uitgevers om geen online of offline campagne te voeren voor eigen boeken: laten we er een eerlijke, open verkiezing van maken!

Laat op sociale media onder de hashtag #deGV100 zien op welke boeken je hebt gestemd met het speciale invullijstje, dat je kunt downloaden uit onze mediakit!

GV100 Beslisboom
Om je te helpen je top 5 voor De Grote Vriendelijke 100 samen te stellen, heeft onze columniste en Beslisbomenmaker des Vaderlands Katinka Polderman speciaal voor ons een GV100-beslisboom gemaakt. Die kun je ook downloaden uit onze mediakit en printen!

Pakjesavond: uitverkocht
Op 23 november presenteren we De Grote Vriendelijke 100 tijdens een afwisselende, sfeervolle liveshow in de Hertz-zaal van TivoliVredenburg in Utrecht. Check TicketSwap als je benieuwd bent of er nog kaartjes vrijgekomen zijn. De podcast komt de volgende dag online.

Kick-off aflevering
In deze aflevering trappen kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) de verkiezing samen met cabaretière Katinka Polderman af met hun eigen top 5’jes van dit jaar.

De top 5 van Katinka (in willekeurige volgorde):

1. 'Zeeën van tijd. Aan de andere kant van de deur' - Tonke Dragt (Leopold 12+)
2. 'De Heksenkindtrilogie' - Monica Furlong (Lemniscaat 10+, vertaling: Anneke Koning-Corveleijn)
3. 'Het sleutelkruid' - Paul Biegel (Gottmer 8+, tekeningen: Linde Faas)
4. 'Mot en de metaalvissers' - Sanne Rooseboom (Van Goor 10+, tekeningen: Sophie Pluim)
5. 'Films die nergens draaien' - Yorick Goldewijk (Ploegsma 10+)

De top 5 van Bas (in willekeurige volgorde):

1. ‘Jij bent de liefste' - Hans en Monique Hagen (Querido 3+, tekeningen: Marit Törnqvist)
2. ‘Het boek van alle dingen' – Guus Kuijer (Querido 11+)
3. ‘Ghost' – Jason Reynolds (Condor 10+, vertaling: Maria Postema)
4. ‘Oever’ – Ludwig Volbeda (Querido 14+)
5. ‘Frederick’ – Leo Lionni (Ankh Hermes 4+, vertaling: Harriet Laury)

De top 5 van Jaap (in willekeurige volgorde):

1. ‘Het kleine heelal’ – Annejan Mieras (Lemniscaat 10+)
2. ‘Verhalen voor de vossenbroertjes’ – Lida Dijkstra (Pimento 9+, tekeningen: Thé Tjong-Khing)
3. ‘Doodgewoon’ – Bette Westera (Gottmer 8+, tekeningen: Sylvia Weve)
4. ‘De eikelvreters’ – Els Pelgrom (Luitingh-Sijthoff 10+)
5. ‘Neem nooit een beste vriend’ – Erna Sassen (Leopold 15+, tekeningen: Martijn van der Linden)

Aflevering 128: Update september 2024 (m.m.v. Pieter Koolwijk en Noëlle Smit)

Voor het eerst namen we een Update live met publiek op! In bibliotheek Stadkamer in Zwolle praten kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) met Pieter Koolwijk, de maker van het Kinderboekenweekgeschenk 'Schatpakkers' (CPNB 8+, tekeningen: Linde Faas), en Noëlle Smit, de illustrator van het Prentenboek van de Kinderboekenweek 'De vierling op de vensterbank' (CPNB 4+, tekst: Elle van Lieshout en Erik van Os). Bert Kranenbarg leest live het algemene kinderboekennieuws voor en een speciaal bulletin over de Kinderboekenweek, er zijn boekentips en natuurlijk een column van Katinka Polderman met een dringend advies voor kinderboekenschrijvers.

Verwijzingen in deze aflevering

Kinderboekenweek
Alles over de Kinderboekenweek (2 t/m 13 oktober 2024) lees je op deze website.

Gouden Griffel & Penseel
Het juryrapport van de Gouden Griffel en het Gouden Penseel 2024 kun je hier lezen. Het item in het NOS Jeugdjournaal waarin Annejan Mieras en Jeska Verstegen worden verrast, vind je hier.

Kinderboekenweekkrant
De Kinderboekenweekkrant die Bas heeft samengesteld en geschreven is tijdens de Kinderboekenweek gratis af te halen in boekwinkels en bibliotheken. De poster met personages die familie zouden kunnen zijn van Pippi Langkous, kun je hier in hoge resolutie downloaden om te printen.

Poster Grote Vriendelijke 100
Dit jaar kun je al voor de uitslag van de nieuwe Grote Vriendelijke 100 (2024) bekend is de poster bestellen, via de webshop van Blossom Books. Doe dat vooral, want dan weten wij beter hoeveel we er moeten drukken! Stemmen kan dit jaar van 13 oktober t/m 3 november, via hebban.nl/stem.

Knack top 50
De hele top 50 van beste boeken van deze eeuw volgens het Belgische tijdschrift Knack, vind je hier.

Rondetafelgesprek BTW-verhoging
Het ronde tafelgesprek in de Tweede Kamer over de voorgenomen BTW-verhoging op onder meer boeken, is in z'n geheel terug te kijken via Debat Direct. CPNB-directeur Eveline Aendekerk sprak er namens het boekenvak.

Boekentips

'De avonturen van dokter Dolittle'
Tiny Fisscher (naar Hugh Lofting)
Tekeningen: Martijn van der Linden
Volt 7+

'Het onvergetelijke verhaal van Reinaert de vos'
Maria van Donkelaar & Martine van Rooijen
Tekeningen: Wendy Panders
Gottmer 9+

'Kip op je kop'
Jowi Schmitz
Querido 10+

Aflevering 127: Joukje Akveld

Als schrijfster Joukje Akveld gaat wandelen in de buurt van haar huis in Simon's Town, Zuid-Afrika, komt ze altijd Afrikaanse pinguïns tegen. Over deze en de zeventien andere soorten pinguïns schreef ze het lijvige non-fictiekinderboek 'Rock de pinguïn', dat op 19 september 2024 verschijnt. Samen met 'co-auteur' Rocky de pinguïn vertelt ze uitgebreid over deze bijzondere, bedreigde dieren, die heel wat minder schattig zijn dan ze eruit zien, en over haar werk in zeevogelopvang SANCCOB in Kaapstad. Met kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) sprak Joukje Akveld al in mei van dit jaar, tijdens een bezoek aan Nederland, over haar band met de pinguïn, over zijn drumstokvleugels en nietmachinesnavel, over pinguïns die elkaar cadeautjes geven en aan langeafstandspoepen doen en over hoe je na droevig stemmende feiten maar beter een flauwe mop kunt vertellen.

Verwijzingen in deze aflevering

Bavianen en meer
Op haar Instagram-pagina plaatst Joukje geregeld foto's en filmpjes van wat ze meemaakt in Zuid-Afrika. Ook post ze er over de kinderboekrecensies die ze voor Het Parool schrijft.

Djenné Fila en Jan Jutte
We maakten al eerder afleveringen over boeken van Joukje Akveld. Met illustrator Jan Jutte spraken we over haar Prentenboek van het Jaar 'Maximiliaan Modderman geeft een feestje' (Lannoo 3+) en met Djenné Fila over 'Een kleine geschiedenis van de mens door dierenogen' (Lannoo 10+), dat werd bekroond met het Gouden Penseel. Zelf kwam Joukje al aan het woord in de Update van maart 2022, ook n.a.v. het Prentenboek van het Jaar.

 

Aflevering 126: Update augustus 2024 (m.m.v. Inouk Boerma)

De zomervakantie is (bijna) afgelopen, dus tijd om het kinderboekennieuws uit de maanden juli en augustus op een rij te zetten. Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) praten over een teleurstellende ode aan de jeugdliteratuur in Zomergasten, een Olympische sporter die werd geïnspireerd door een kinderboekenreeks, tippen maar liefst vijf boeken en spreken met Lector Lezen van de iPabo in Amsterdam en Alkmaar, Inouk Boerma, over de kritiek van schrijver Sjoerd Kuyper op de kinderboekenkennis van pabostudenten. Katinka Polderman, tot slot, betuigt haar medeleven met nooit uitgeleende bibliotheekboeken.

Verwijzingen in deze aflevering

Sjoerd Kuyper
Het interview met Sjoerd Kuyper in de Volkskrant, waarin hij zijn kritiek op pabostudenten uit, is voor DPG-abonnees hier terug te lezen.

Het verslag van het gesprek tussen Kuyper en de iPabostudenten uit het Noord-Hollands dagblad kun je hier lezen.

Kaartverkoop liveshows
De kaartverkoop voor onze live Update-opname op maandagavond 30 september in Stadkamer Zwolle, exclusief toegankelijk voor Vrienden van de Show, begint op zondag 1 september om 12:00u. Een link naar de bestelpagina verschijnt dan in het account van de Vrienden.

Kaarten voor De Grote Vriendelijke Pakjesavond op 23 november in TivoliVredenburg start voor Vrienden van de Show op woensdagavond 11 september om 20:00u. Overgebleven kaarten gaan de volgende dag in de algemene verkoop via de website van TivoliVredenburg.

Boekentips
'Zoef!'
Janneke Schotveld
Tekeningen: Nadia Meezen
Van Goor 8+

'De zomer die alles was'
Mariska Overman
Kluitman 10+

'kip en kat'
Margreet de Heer
Zwijsen 6+

'De Heksenkind trilogie'
Monica Furlong
Lemniscaat 10+

'Zelf doen! zegt Kleine Ezel'
Rindert Kromhout
Tekeningen: Annemarie van Haeringen
Leopold 4+

Aflevering 125: Anke Kranendonk

Ruim tien jaar geleden begon Anke Kranendonk al te schrijven aan haar young adultroman 'Brand' (Querido 15+), maar ze kreeg de juiste toon niet te pakken en legde het manuscript in een la. Tot ze het nog niet zo lang geleden weer tevoorschijn haalde en zag hoe het wél moest. Nu is het 'Brand' er dan eindelijk, het verhaal van Roman (18), die worstelt met de dood van zijn zusje. Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) praten met Anke Kranendonk over het lange schrijfproces, over de pikante beginzin, de magnetische werking van trauma, een jonge pyromaan op zoek naar liefdevolle aandacht, een moeder als een vers gekookt eitje en verdriet als moeilijkst deelbare emotie binnen een gezin. Het gesprek namen we in verband met de zomervakantie al op 21 juli 2024 op.

Verwijzingen in deze aflevering

Buurman Bolle
Bij de introductie van Anke Kranendonk laten we een fragmentje horen uit de tv-serie 'Buurman Bolle' uit 1987, waarin zij een hoofdrol speelde. De hele aflevering is staat op YouTube.

Liedje Slaap je al?
Ankes dochter Shana Bossmann is muzikant en maakte bij de boeken 'Slaap je al?' en 'Beer en Faas en de stalen oppas' een liedje.

Brochure 20 jaar schrijfster
De brochure die uitgeverij Lemniscaat uitbracht ter gelegenheid van Ankes 20-jarig schrijversjubileum is online te lezen.

Aflevering 124: In Memoriam Tonke Dragt (m.m.v. Rindert Kromhout en Eefje Buenen)

"Tonke was haar boeken, haar boeken waren Tonke." - Rindert Kromhout

Eergisteren, op vrijdag 12 juli 2024, stierf een van Nederlands belangrijkste kinderboekenschrijvers ooit: Tonke Dragt. Haar grootste internationale succes was 'De brief voor de koning', maar ze schreef nog veel meer iconische boeken, zoals 'De zevensprong', 'De torens van februari', 'Torenhoog en mijlen breed' en 'Ogen van tijgers' (alle Leopold 10/12+). Twee dagen na haar overlijden praten kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) in deze ingelaste aflevering over het leven en werk van Tonke Dragt met haar collega en boezemvriend Rindert Kromhout en haar redacteur van de laatste jaren Eefje Buenen.

Verwijzingen in deze aflevering

Tonke Dragt podcasts
In januari 2020 maakten we twee bijzondere afleveringen met Tonke Dragt. We spraken voornamelijk over haar toekomstromans en over de Netflix-verfilming van 'De brief voor de koning'. We hebben de podcast in twee delen gepubliceerd. Luister dus eerst naar deel 1 en daarna naar deel 2.

In de Update van mei 2021 kwam Tonke nog eens kort telefonisch aan het woord over haar herontdekte boek 'De strijd om de hartenkoningin'.

Trouw
Bas had het allerlaatste interview met Tonke Dragt, samen met Rindert Kromhout, over hun gezamenlijke boek 'Wie achter deze deur verdwaalt'. Het interview verscheen in december 2021 in Trouw. Het interview uit Libelle uit 2005 is niet online terug te lezen.

De dag na Tonkes overlijden schreef Bas dit In Memoriam voor de krant.

ABC, Sterren, Boekanier
Eefje Buenen refereert aan het biografische abc-boek 'ABC Dragt' van Joukje Akveld en Annemarie Terhell en leest een verhaal voor uit de verzamelbundel 'Als de sterren zingen' van Tonke Dragt. Rindert Kromhout leest voor uit haar Kinderboekenweekgeschenk 'De blauwe boekanier' uit 1964, dat in oktober 2024 opnieuw uitkomt in een verzamelband met het nooit eerder uitgegeven tweede deel. De cover en synopsis zijn al te bekijken in de najaarsaanbieding van Leopold.

Condoleances
Lezers die graag persoonlijk willen reageren op het overlijden van Tonke Dragt, kunnen een brief of kaart sturen aan uitgeverij Leopold. Zij zorgen dat de post wordt doorgestuurd aan Tonkes zus Ada.

Uitgeverij Leopold
O.v.v. condoleance Tonke Dragt
Postbus 1050
1000 BB Amsterdam

Aflevering 123: Carll Cneut (m.m.v. Imme Dros)

Het was het lievelingsboek uit zijn jeugd en nu heeft hij het verhaal over de houten pop met de groeiende jokneus eindelijk zelf van illustraties voorzien: 'Pinokkio' van Carlo Collodi. De Vlaamse illustrator Carll Cneut schilderde én tekende bij de bewerking van Imme Dros, getiteld 'O Pinokkio' (Querido 7+).

Voor Carll vormt het boek de afsluiting van een periode, omdat hij uitgeverij De Eenhoorn, waar hij al zijn belangrijke werk tot nu toe publiceerde, heeft verlaten. In 'O Pinokkio' zijn daarom tal van visuele referenties aan dat eerdere werk te vinden. Het boek is ook het begin van een nieuwe periode in zijn carrière bij uitgeverij Querido. Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) praten in deze Grote Vriendelijke Podcast met de illustrator over een boek als een poppenkast, over schilderijen afwassen, 'inner paniekskes', rode bomen en hoe moeilijk het is om naïeve pentekeningen te maken. Imme Dros vertelt kort over haar aanpak van het originele verhaal en de illustraties van Carll.

Verwijzingen in deze aflevering

Het Balletorkest
We laten een fragment horen uit het familieconcert 'O! Pinokkio!' van Het Balletorkest, waarvoor Imme Dros de tekst oorspronkelijk schreef. De voorstelling is hier integraal te bekijken.

Integrale vertaling
In de 15e aflevering van de GVP tipten we de integrale vertaling van Pietha de Voogd van 'De avonturen van Pinokkio' van Carlo Collodi (tekeningen: Sjaak Rood, Novecento 8+).

Interview Imme Dros
Bas interviewde Imme Dros onlangs voor dagblad Trouw. In dat gesprek ging het ook kort even over 'O Pinokkio'. Het gesprek is hier terug te lezen voor DPG abonnees.

Aflevering 122: Update juni 2024

Een dubbeldikke Grote Vriendelijke Update, want vorige maand sloegen we er eentje over. Je hoort in deze aflevering dus het kinderboekennieuws van mei en juni 2024. Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) bespreken de Zilveren Griffels en Penselen en de kritiek dat er al jaren nauwelijks Vlamingen in de prijzen vallen, het 75-jarig bestaan van De Kameleon van Hotze de Roos (Kluitman 8+) komt aan bod, Theo Thijssenprijswinnaar Edward van de Vendel leest een gedicht uit zijn nieuwste bundel 'Hannes en Hassan weten meer dan jij' (Querido 8+, tekeningen: Martijn van der Linden) en aan de telefoon is Anna Woltz, over het nieuwe collectief Schrijvers voor Toekomst. Om het af te maken zijn er maar liefst vier boekentips en buigt Katinka Polderman zich over het thema leesbevordering.

Verwijzingen in deze aflevering

Jaarverslag Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum
Bas praat over dit jaarverslag, dat je hier kunt inzien.

Griffels & Penselen
Een bericht over en de juryrapporten bij de Zilveren Griffels en Penselen van dit jaar lees je hier.

Schrijvers voor Toekomst
Meer over de Schrijvers voor Toekomst en het eerste verhalenboek dat in januari 2025 bij Ploegsma gaat verschijnen, vind je op hun website.

Boekentips

'Roodkapje'
Bethan Woollvin
Vertaling: Berd Ruttenberg
Hoogland & Van Klaveren 4+

'Kermiskind'
Jacques Vriens
Holkema & Van Warendorf 10+

'Vandaag komen we niet meer thuis'
Enne Koens
Tekeningen: Maartje Kuiper
Luitingh-Sijthoff 10+

'De grote vloed'
Sjoerd Kuyper
Hoogland & Van Klaveren 13+

Aflevering 121: Jet Boeke

"Dag Dikkie Dik, tot de volgende keer!" Wie kan die legendarische woorden aan het eind van het voorleesmoment in Sesamstraat niet dromen? Schrijfster en tekenares Jet Boeke stond aan de wieg van de rode kater, die een iconisch kinderboekpersonage is geworden. In 1978 maakte hij zijn debuut op tv, vijf jaar later verscheen het eerste omkeerboekje over Dikkie Dik en inmiddels zijn er miljoenen exemplaren van de boeken over de kat verkocht.

Toch heeft het 46 jaar geduurd voor er een speelfilm over Dikkie Dik is gemaakt, maar nu is die eindelijk in de bioscoop: 'Dikkie Dik en de verdwenen knuffel'. Ter gelegenheid daarvan dopen kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) deze aflevering om tot De Grote Vriendelijke Dikkie Dik Podcast en praten ze met de 75-jarige Jet Boeke over de ontstaansgeschiedenis van het personage, haar visie op de boeken, het karakter en uiterlijk van Dikkie Dik en haar manier van werken. Ook vertelt ze openhartig hoe ze door de ziekte Parkinson afscheid heeft moeten nemen van het tekenen. Een gesprek over poezengedrag, hamers, broodmessen en gedoofde kaarsen, over snotvingertjes op originele aquarellen, chroom-oranje, puntjes aan penselen zuigen en de echte Dikkie Dik (die wit was).

Verwijzingen in deze aflevering

Film
De film 'Dikkie Dik en de verdwenen knuffel' draait vanaf 19 juni 2024 in de bioscoop. De trailer kun je hier bekijken. Uitgeverij Gottmer heeft een boek met dezelfde titel uitgegeven, waarin animatiebeelden uit de film zijn gebruikt.

Sesamstraat
De beelden bij het voorleesmoment met Rudy Kuhn uit Sesamstraat dat we laten horen kun je op YouTube bekijken.

Eerste storyboard
Een foto van het eerste storyboard dat Jet Boeke voor Sesamstraat maakte, plaatsen we hiernaast.

Aflevering 120: Panel - Vormgevers (m.m.v. Petra Gerritsen, Roald Triebels en Leentje van Wirdum)

Ruim twee maanden na het eerste Grote Vriendelijke Panel is er al een tweede aflevering in deze serie onregelmatige podcasts, waarin kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) de wereld achter het kinderboek in kaart brengen. Dit keer spreken we met vormgevers; de mensen die zorgen dat tekst en illustraties op een zo aantrekkelijk mogelijke manier gepresenteerd worden. Te gast zijn Petra Gerritsen, Roald Triebels en Leentje van Wirdum.

Petra gaf veel bekende series vorm, zoals 'Superjuffie' van Janneke Schotveld, 'Kolletje' van Pieter Feller en 'Mees Kees' van Mirjam Oldenhave.

Roald kun je kennen van zijn vormgeving van 'Misjka', 'Gelukkig en blij' en 'Gloei' van Edward van de Vendel, maar ook van 'De jongen die van de wereld hield' van Tjibbe Veldkamp en 'Bijzondere beesten en doodgewone dieren' van Bibi Dumon Tak.

Leentje gaf 'De boomhut' van Ronald & Marije Tolman vorm, maar ook 'Patroon' van Marco Kunst, 'Dichter bij de seizoenen' van Bette Westera en 'Heel de wereld wordt wakker', samengesteld door Jaap Robben.

Luister naar ons gesprek over bakjes met 11.000 letters, titels die met de hand zijn getekend, honderd versies maken, pregen en stockfoto's, over 'groen kost poen' en het boek als de held. Tip: houd Google bij de hand tijdens het luisteren, zodat je titels kunt opzoeken en meekijken.

Meer Panelgesprekken
De makers van de boeken hoor je al in onze andere podcasts, in het Panel komen steeds drie mensen aan het woord die op een andere manier betrokken zijn bij de weg die het boek tussen maker en lezer aflegt. Je kunt voor de toekomst denken aan redacteuren, vertegenwoordigers, boekhandelaren en bibliothecarissen.