De Grote Vriendelijke Podcast

Aflevering 113: Update februari 2024 (m.m.v. Katinka Polderman)

Voor het eerst in de vijfjarige geschiedenis van De Grote Vriendelijke Podcast hebben we een heuse columnist! In deze Update van februari stellen kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) haar aan de luisteraars voor: cabaretière Katinka Polderman zal vanaf nu de Updates afsluiten met haar kijk op de kinderboekenwereld. In haar eerste column in de nieuwe rubriek De Grote Vriendelijke Polderman geeft ze vier redenen waarom je als volwassene nog kinderboeken zou lezen. Verder zijn er boekentips, staan we in verband met schrikkeldag stil bij 'De torens van februari' van Tonke Dragt - van wie we nooit eerder gepubliceerde audiomateriaal laten horen - en is er veel filmnieuws.

Verwijzingen in deze aflevering

Voorlezen vanuit de gevangenis
Het item van RTV Oost over gedetineerde vaders die hun kinderen via filmpjes mogen voorlezen, kun je hier terugkijken. Een vergelijkbaar project is er in Alphen aan den Rijn, daarover is ook een filmpje gemaakt.

Hans Christian Andersen Award
Alles over de internationale oeuvreprijs van IBBY lees je hier.

Katinka Polderman
Bekijk eens de website van onze nieuwe columnist of volg haar op Instagram of X. Bij De Avondshow met Arjen Lubach vertelde ze uitgebreid over haar beslisbomen.

Boekentips

'Salto'
Arndís Thórarinsdóttir
Vertaling: Willemien Werkman
Volt 10+

'Welkom thuis, chrononauten'
Dirk Weber
Querido 13+

'De boom die een wereld was'
Yorick Goldewijk
Tekeningen: Jeska Verstegen
Ploegsma 9+

Aflevering 112: Maria Postema

Voor de tweede keer in de geschiedenis van De Grote Vriendelijke Podcast praten we een hele aflevering met een kinderboekenvertaler. Maria Postema is onze gast, bekend als vertaalster Engels-Nederlands van grote fantasyseries als 'Twilight' van Stephenie Meyer, 'Gone' van Michael Grant, 'De Hongerspelen' van Suzanne Collins en 'Divergent' van Veronica Roth.

Maar ze vertaalde ook het werk van de afro-Amerikaanse schrijver Jason Reynolds, waar we in deze aflevering vooral op inzoomen. Young adultromans als '67 seconden', 'Toen ik de sterkste was' en 'Echte Amerikaanse jongens' (Blossom Books 15+), 'Let goed op' (Zilveren Griffel 2022) en twee delen uit de Track-serie: 'Ghost' en 'Patina' (alle Condor 10+). Maria Postema vertelt hoe the Big Friendly Giant haar op het vertalerspad bracht, over Hema-vertalingen, het creëren van een niemandsland in de taal, spreektalig schrijven, tjoeries, de kracht van het werk van de charismatische woordkunstenaar Reynolds.

Verwijzingen in deze aflevering

Jason Reynolds
Bas interviewde de Amerikaanse schrijver voor Trouw. Dat artikel is hier terug te lezen. De Amerikaanse tv-shows waar we stukjes uit laten horen, zijn terug te vinden op YouTube: de Late Show, CBS This Morning, The Kelly Clarkson Show en Good Morning America.

Het Amerikaanse luisterboek van 'Patina', voorgelezen door Heather Alicia Simms, is te vinden op platforms als Audible.

Laura Watkinson
De vorige aflevering met een vertaler was die met Laura Watkinson, die in omgekeerde richting vertaalt: van het Nederlands in het Engels. Luister die aflevering hier terug.

Drummer
Maria's drumkunsten in de band Le Garage zijn te horen op Spotify.

Aflevering 111: Update januari 2024

De Nationale Voorleesdagen, de Poëzieweek en een grote oeuvretentoonstelling in Amerika over het werk van geboren Nederlander Leo Lionni (1910-1999) zijn aanleidingen om zijn prachtige prentenboek 'Frederick' uit 1969 te laten klinken in deze Grote Vriendelijke Update. In samenwerking met uitgeverij Ankh Hermes en radiopresentator Margriet Vroomans laten we je het hele verhaal horen en vertellen we van alles over het leven en werk van de bijzondere kinderboekenmaker die Lionni was. Verder praten kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) je weer helemaal bij over het kinderboekennieuws van de eerste maand van 2024 en leest Kevin Hassing de eerste bladzijde voor van zijn nieuwe 7+ serie 'De Krieps'.

Verwijzingen in deze aflevering

Wikipedia edit-a-thon
Op de website van Iedereen Leest staat een mooi artikel over dit initiatief. Onze eigen Wikipedia-pagina, die je mag aanvullen, vind je hier.

Blog Ted van Lieshout
Het blog dat Ted van Lieshout schreef over de CPNB en het Kinderboekenweekgedicht kun je hier lezen.

De Boon
Stemmen op de publieksprijs van de Boon voor Jeugdliteratuur kan via deze website.

Joris van de Leur
Het hele interview met voormalig De Fontein-uitgever Joris van de Leur over zijn carrière is nog t/m 14 februari 2024 terug te horen in de GrensGeluiden Podcast.

Voorstelling boek Miep Diekmann
Kaarten voor de vertelvoorstelling 'Schaduwen van vrijheid, de dans naar verlossing' naar het boek 'Geen mens is van de ander' van Miep Diekmann zijn te reserveren via deze website.

Leo Lionni
Op de officiele website van Leo Lionni is een mooie documentaire over zijn leven en werk te zien. Op DBNL staat een profiel van Lionni uit de Lexicon van de Jeugdliteratuur. Meer over de grote overzichtstentoonstelling 'Between worlds: the Art and Design of Leo Lionni' in de Verenigde Staten lees je hier (scroll vooral ook even naar onderen voor het filmpje van de opening). Er is ook een Instagram-pagina over Leo Lionni.

Boekentips

'Vogel en Beer - De picknick en andere verhalen'
Jarvis
Vertaling: Tjibbe Veldkamp
Gottmer 4+

'De trein van vier over twaalf'
Conny Palmkvist
Vertaling: Lammie Post-Oostenbrink
Kluitman 11+

'Vliegen als een bij'
Roland Schimmelpfennig
Vertaling: Esther Ottens
Tekeningen: Stefan Yamá Cab
Ploegsma 10+

'De paardenjongens'
Johan Ehn
Vertaling: Mijke Hadewey van Leersum
Pelckmans 16+

Aflevering 110: Aline Sax

In de eerste aflevering van 2024 praten kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) met de Vlaamse schrijfster en historica Aline Sax over haar young adult versroman 'Wat ons nog rest' (Davidsfonds/Infodok 16+). Ze vertelt hoe de vorm van de vrije verzen, die ergens tussen proza en poëzie in ligt, haar in staat stelde de gruwelijkheden die haar hoofdpersoon meemaakt in woorden te vatten. Het boek gaat over de Duitse Henrike (17), die de nadagen van de Tweede Wereldoorlog in Berlijn meemaakt. Haar door de nazi's zorgvuldig opgebouwde wereldbeeld stort in, ze behoort tot het meest gehate volk ter wereld en de plunderende Russen zijn in aantocht. Aline Sax schrikt er niet voor terug expliciet over verkrachting en (zelf)moord te schrijven. Een gesprek over het daderperspectief, over de verschuiving van collectieve waarden, weggekraste menselijkheid, propaganda, uitzichtloosheid en wat er overblijft na een vernietigende oorlog.

Verwijzingen in deze aflevering

Versromans
We noemen verschillende Engelstalige auteurs die zich al aan een versroman waagden: Steven Herrick ('Aan de rivier', 'De roep van de wolf' en 'Cold Skin', Lemniscaat 14+), Sarah Crossan ('Eén', 'Nieuwe maan' en 'Toffee', Kluitman 14+), Jason Reynolds ('67 seconden', Blossom Books 14+) en Jacqueline Woodson ('Brown Girl Dreaming', Volt 15+).

Kinderboekenweek
Alle informatie over de Kinderboekenweek 2024 vind je hier.

Aflevering 109: Update december 2023 (m.m.v. Tamara Bos)

Met oliebollen en een kerstboompje op tafel luiden kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) het kinderboekenjaar 2023 uit. Ze tippen twee kerstboeken en twee niet-kerstboeken, zetten het nieuws van november en december en de beste kinderboeken van dit jaar op een rij. Met (scenario)schrijfster Tamara Bos praten ze over de betekenis voor de jeugdliteratuur van haar onlangs overleden vader Burny Bos.

Verwijzingen in deze aflevering

Burny Bos
Burny Bos schreef veertig kinderboeken. Het bekendst zijn de boeken over Knofje en de teksten die hij schreef voor de prentenboeken van Hans de Beer over de kleine ijsbeer Lars. Meer titels lees je op Wikipedia.

Bas noemt herhaaldelijk het boek 'Buurman Bolle', waarvan een tv-serie werd gemaakt met Anke Kranendonk, die we nu als kinderboekenschrijfster kennen, in een van de hoofdrollen. Op YouTube zijn nog afleveringen te bekijken.

Decemberzegels 2023
De decemberzegels van Linde Faas kun je hier groot bekijken en bestellen.

Bramenbuurt - Jill Barklem
Bas houdt een vurig pleidooi voor een heruitgave van de Bramenbuurt-boeken van Jill Barklem. Op de Britse website rond Brambly Hedge vind je allerlei info en beeldmateriaal over de serie. Wie gaat De Complete Bramenbuurt naar Nederland halen? De boekjes verschenen van 1980 tot 1998 in het Nederlands bij uitgeverijen Oberon en Big Balloon.

SDG Boekenclub
Meer informatie over de SDG Boekenclub rond de doelstellingen van de Verenigde Naties vind je op deze website.

PISA-reactie Jacques Vriens
In reactie op het nieuwste PISA-onderzoek over leesvaardigheid schreef Jacques Vriens dit opinieartikel in de Volkskrant. In het radioprogramma Humberto licht hij zijn standpunten toe.

Podcast erepenningen vertalers
De podcast Snoskommers, Zweinstein en de Kabaalstraat is te vinden in alle podcast-apps op het kanaal van Lawines Razen. Zoals hier op Spotify.

Engels lezen
De TikTok-video van Pamela Sharon is hier te bekijken. Het artikel van Paula Heeger heet 'De verengelsing van de Nederlandse boekenmarkt is in volle gang - en dat is een probleem'.

GV100-posters
Zolang de voorraad strekt zijn de Grote Vriendelijke 100-posters te bestellen tegen verpakkings- en verzendkosten via de webshop van uitgeverij Blossom Books.

Boekentips

'Familie Kat viert samen Kerstmis'
Lucy Brownridge
Tekeningen: Eunyoung Seo
Vertaling: Monique van der Zanden
Christofoor 3+

'De Grompus'
Alex T. Smith
Vertaling: Johanna Rijnbergen
Lemniscaat 8+

'De verboden duinen'
Marjolein Visser
Tekeningen: Sophie Pluim
Leopold 10+

'Lava'
Mireille Geus
Tekeningen: Marc Suvaal
Lemniscaat 10+

Aflevering 108: Pakjesavond 2023 (m.m.v. o.a. Pim Lammers, Mathilde Stein, Tjibbe Veldkamp)

In een afgeladen vol theater Het Huis in Utrecht maken kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) De Grote Vriendelijke 100 van 2023 bekend. Maar liefst 3600 luisteraars en andere fervente lezers dienden een top 5 in via de website van Hebban en daaruit rolde de lijst met favoriete kinderboeken aller tijden van dit jaar.

Wat zijn de grootste stijgers en dalers, welke boeken zijn uit de lijst gevallen en welke 26 nieuwe boeken staan er dit jaar in? NPO Radio 5 presentator Bert Kranenbarg loodst je door te lijst, waarna Bas en Jaap praten met Mathilde Stein, Vivian de Gier (biografe Thea Beckman), Pim Lammers en Tjibbe Veldkamp.

Lampje nummer 1
Annet Schaap staat voor het derde jaar op nummer één met haar beroemde 'Lampje', maar leest aan het begin van de aflevering ook voor het eerst voor uit haar nieuwe boek 'Krekel', dat volgend jaar bij Querido moet verschijnen en in hetzelfde universum als dat van Lampje speelt.

Bij de bekendmaking van haar eerste positie in de lijst, krijgt Annet Schaap een originele illustratie uit de Tsjechische editie van 'Lampje'. Dit is de enige uitgave van alle 27 vertalingen waarvoor nieuwe illustraties zijn gemaakt, door Jindrich Janicek.

Lijst en poster
De hele Grote Vriendelijke 100 is hier te vinden. Op Hebban staat ook een leuk artikel met feitjes over de lijst. De poster wordt in de avond van 25 november toegevoegd an onze mediakit.

The Neverending Story
Tijdens de Pakjesavond lieten drie acteurs van theatergroep Het Filiaal een klein voorproefje zien van hun nieuwe familievoorstelling naar het boek 'Het oneindige verhaal' van Michael Ende, die op 22 december 2023 in première gaat. De speellijst vind je hier.

Gruffalo- en Sinterklaasliedje
We gebruikten twee korte fragmentjes van The Gruffalo Song van Julia Donaldson en Sinterklaasje kom maar binnen met je Piet van Ageeth de Haan.

Monica Furlong
Bas vertelt over de Britse schrijfster Monica Furlong, wier 'Heksenkind' al drie jaar in De Grote Vriendelijke 100 staat. De necrologie uit The Guardian waar hij naar verwijst lees je hier. De omnibus van de trilogie Juniper-Heksenkind-Colman verschijnt in de zomer van 2024 bij Lemniscaat.

Aflevering 107: Update oktober (m.m.v. Els Dumez-Blocken, Sophie Pluim en Sanne Rooseboom)

Wie wint de Kinderboekwinkelprijs 2023? Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) maken het namens de Samenwerkende Kinderboekwinkels in Nederland en Vlaanderen bekend in deze Grote Vriendelijke Update. Winnaars Sanne Rooseboom en Sophie Pluim zijn onder valse voorwendselen aan de telefoon gekomen en horen dat hun 'Mot en de metaalvissers' (Van Goor 9+) in de prijzen valt.

Na de boekentips en het kinderboekennieuws met Bert Kranenbarg praten we met vertaalster Els Dumez-Blocken, die samen met Lies Lavrijsen de eerste Filter Vertaalprijs voor Jeugdliteratuur won met hun gezamenlijke vertaling uit het Frans van 'Jefferson' van Jean-Claude Mourlevat. Rindert Kromhout sluit af met in de Première de eerste bladzijde uit zijn nieuwe roman 'Liefde en dood in de rode stad' (Leopold 14+).

Verwijzingen in deze aflevering

GV100
Je kunt nog t/m 5 november 2023 stemmen voor De Grote Vriendelijke 100, de lijst met favoriete kinderboeken aller tijden. Treuzel niet en dien je top 5 in via hebban.nl/stem!

Filter vertaalprijs
Het juryrapport van de Filter vertaalprijs voor 'Jefferson' lees je hier.

Boekentips

'Tess Waterkers'
Gregory Maguire
Tekeningen: David Litchfield
Vertaling: Lore Aertsen
De Eenhoorn 9+

'Mijn plaatjes na de storm'
Éric Veillé
Vertaling: Lidewij van de Berg
Boycott 3+

'Piet de kat die wil weten wat hij wél mag eten'
Yvonne Jagtenberg
Gottmer 4+

'Paddestoel & co'
Geert-Jan Roebers
Tekeningen: Wendy Panders
Gottmer 10+

Aflevering 106: Djenné Fila (m.m.v. Joukje Akveld)

Ze is met 27 jaar een opmerkelijk jonge winnaar van het Gouden Penseel: Djenné Fila. Pas vijf jaar is ze werkzaam als kinderboekenillustrator en nu al pakt ze het hoogste eremetaal voor 'Een kleine geschiedenis van de mens door dierenogen', geschreven door Joukje Akveld (Lannoo 10+). Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) praten in deze aflevering met Djenné over haar werkwijze. Het gaat over cum laude afstuderen, haar fascinatie voor textuur, het maken van digitale collages van soms wel vijfhonderd lagen, over quagga's en zebra's die door elkaar heen lopen, panda's in een bootje en het scannen van knoflooknetjes. Vanuit Zuid-Afrika schuift schrijfster Joukje Akveld telefonisch ook nog even aan om over de ontstaansgeschiedenis van het boek te vertellen.

Verwijzingen in deze aflevering

Gouden Penseel
In dit filmpje van het NOS Jeugdjournaal zie je hoe Djenné werd verrast met het Gouden Penseel. Het juryrapport lees je hier. Het overzicht van Gouden Penseelwinnaars onder de dertig vind je op Kjoek.

Dikdik
Joukje Akveld deed Djenné een beeldje van een dikdik cadeau nadat ze het Gouden Penseel had gewonnen. In deze Instagram-post kun je het beeldje bekijken.

Lida Dijkstra
Eerder was Djenné kort te horen in onze aflevering met Lida Dijkstra over hun gezamenlijke boek 'Schaduw van Toet' (Luitingh-Sijthoff 9+), dat dit jaar de Thea Beckmanprijs won.

Aflevering 105: De Grote Vriendelijke 100, editie 2023

Welke 100 kinderboeken moet je volgens onze luisteraars en andere fervente lezers écht lezen? We peilen het samen met lezerscommunity Hebban voor de derde keer met De Grote Vriendelijke 100, de verkiezing van favoriete kinderboeken aller tijden.

Tot en met 5 november 2023 kun je via hebban.nl/stem jouw persoonlijke top 5 indienen. De hele jeugdliteratuur doet mee: van prentenboeken tot young adultromans, non-fictie en poëzie, vertaalde boeken en oorspronkelijk Nederlandstalige. Je kunt op een klassieker stemmen of op een boek dat vorige week is verschenen, zolang het boek je maar na aan het hart ligt. Let op: vergeet niet op de link in het bevestigingsmailtje te klikken, pas dan heb je gestemd!

Laat op sociale media onder de hashtag #deGV100 zien op welke boeken je hebt gestemd met het speciale invullijstje, dat je kunt downloaden uit onze mediakit!

Pakjesavond: uitverkocht
Op 24 november presenteren we De Grote Vriendelijke 100 tijdens een afwisselende, sfeervolle liveshow in theater Het Huis in Utrecht. Deze Grote Vriendelijke Pakjesavond was in zeven minuten uitverkocht. Maar de opname is in de dagen erna natuurlijk als podcast te beluisteren.

Kick-off aflevering
In deze aflevering trappen kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) de verkiezing af met hun eigen top 5'jes van dit jaar. Ook horen we van de drie genomineerden voor NBD Jeugdspecialist van het Jaar (de beste jeugdbibliothecaris) welke boeken wat hen betreft in de lijst moeten stijgen en welke titels nieuw moeten binnenkomen.

Ook maken we de winnaars van onze laatste lustrumactie bekend: wie zijn onze VIP-gasten tijdens de Pakjesavond?

De top 5 van Bas (in willekeurige volgorde):

1. ‘Gelukkig en blij’ – Edward van de Vendel (Querido 9+, tekeningen: Martijn van der Linden)
2. ‘Sinterklaas’ (herziene editie 2023) – Charlotte Dematons (Dematons 3+)
3. ‘De jongen die van de wereld hield’ – Tjibbe Veldkamp (Querido 10+, tekeningen: Mark Janssen)
4. 'In het vervloekte hart' – Rima Orie (Moon 15+)
5. ‘Winterijs’ – Peter van Gestel (De Fontein 10+)

De top 5 van Jaap (in willekeurige volgorde):

1. ‘Kikker en het vogeltje’ – Max Velthuijs (Leopold 4+)
2. ‘Zwarte zwaan’ – Gideon Samson (Leopold 12+)
3. ‘Vandaag houd ik mijn spreekbeurt over de anaconda’ – Bibi Dumon Tak (Querido 9+, tekeningen: Annemarie van Haeringen)
4. ‘Iep!’ – Joke van Leeuwen (Querido 9+)
5. ‘Adres onbekend’ – Susin Nielsen (Lemniscaat 12+, vertaling: Lydia Meeder & Barbara Zuurbier)

Aflevering 104: Update september 2023 (m.m.v. Charlotte Dematons)

Hij komt, hij komt... de Kinderboekenweek én de nieuwe versie van het bestsellerprentenboek 'Sinterklaas' van Charlotte Dematons. In deze extra lange Grote Vriendelijke Update uitgebreid aandacht voor beide gebeurtenissen. Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) praten over het Kinderboekenbal, de uitreiking van de Gouden Griffel en het Gouden Penseel en de komende Kinderboekenweek. Ook gaat het over het schrikbarend stijgende aantal boeken dat in Amerika in de ban wordt gedaan door schoolbibliotheken. Illustrator Charlotte Dematons vertelt bij ons voor het eerst over de vernieuwde 'Sinterklaas', die 16 oktober in de winkel ligt. Ook zijn er natuurlijk weer boekentips en een Première, met Mathilde Stein.

Verwijzingen in deze aflevering

Gouden Griffel & Gouden Penseel
Meer over de bekroonde boeken lees je hier. En ons gesprek met Edward van de Vendel over het winnende boek 'Misjka' kun je hier terugluisteren.

Gouden Penselen kaartenset
De ansichtkaartenset van 50 jaar Gouden Penselen is voor € 19,99 te koop bij je lokale boekwinkel, of bijvoorbeeld online via Libris.

Speech minister Dijkgraaf
De speech die minister van OCW Robert Dijkgraaf hield tijdens het Kinderboekenbal vind je op de Rijksoverheid-website.

Kinderboekenweek poster
De poster die Bas heeft gemaakt voor de Kinderboekenweekkrant is hier te downloaden.

Book Bans
Meer cijfers en achtergrondinformatie over de Book Bans in Amerika vind je bij PEN America.

Boekentips

'Waar is Polle Poes?'
Marijke Klompmaker
Rubinstein 4+

'Wroaaaah! doet de leeuw'
Benjamin Gottwald
Vertaling: Jeannette Ribbens en Harry Ummels
Moon 4+

'Vis en Krab'
Marianna Coppo
Vertaling: J.H. Gever
Gottmer 4+

'Pardalita'
Joana Estrela
Vertaling: Finne Anthonisen
Querido 14+