De Grote Vriendelijke Podcast

Aflevering 73: Jean-Claude van Rijckeghem (m.m.v. Pierre De Clercq, Kristen Gehrman en Irene Van Ryckeghem)

Voor het eerst een live-opname in Vlaanderen! We keken er in coronatijd lang naar uit, maar op 29 mei 2022 was het zover: we streken neer in de prachtige, 12e eeuwse kelder van boekhandel De Groene Waterman in Antwerpen voor een gesprek met de Gentse schrijver Jean-Claude van Rijckeghem. Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl, Dagblad van het Noorden en de Leeuwarder Courant) en Bas Maliepaard (Trouw) praten in deze aflevering van De Grote Vriendelijke Podcast met hem over zijn jongste historische jeugdroman 'Onheilsdochter' (Querido 14+). Waarom schrijft hij zo graag over sterke jonge vrouwen? En is hij daarmee een feministisch schrijver? Gelooft hij in het lot? Waarom zit hij elke ochtend in een café met een flat white? Welke muziek luisterde hij tijdens het schrijven? Een uitvoerig gesprek met heerlijke voorleesfragmenten en gesproken bijdragen van scenarioschrijver Pierre De Clercq, vertaalster Kristen Gerhman en het jongste kind van de schrijver, Irene Van Ryckeghem.

Verwijzingen in deze aflevering
De eerdere boeken van Jean-Claude van Rijckeghem die worden genoemd: 'Jonkvrouw' en 'Galgenmeid' (Davidsfonds/Infodok, 15+, samen met Pat van Beirs) en 'IJzerkop' (Querido 15+).

'IJzerkop' is in Amerika verschenen als 'Ironhead, or Once A Young Lady' in vertaling van Kristen Gerhman bij Levine Querido.

Jean-Claude noemt Thea Beckman als inspiratiebron, maar ook 'Duivel en Duivelsmaatje' van Anthony Horowitz en 'De kruisboog: avonturen van Willem Tell' van dezelfde schrijver (beide Facet 12+).

De tv-series die Jean-Claude samen met scenarist Pierre De Clercq schreef heten 'Amigo's' en 'Een goed jaar'. De laatste serie is in Nederland nu al te zien op Videoland, in Vlaanderen vanaf 8 juni op Streamz.

Aflevering 72: Update mei 2022 (m.m.v. Toos van den Beuken)

We waren er even tussenuit, dus in deze Grote Vriendelijke Update praten kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl, Dagblad van het Noorden en de Leeuwarder Courant) en Bas Maliepaard (Trouw) over het kinderboekennieuws uit april en de eerste helft van mei. Ze staan stil bij het 50-jarig bestaan van het kinderfonds van uitgeverij Querido, de benoeming van de nieuwe Kinderboekenambassadeur en een onderzoek naar biodiversiteit in prentenboeken. Aan de telefoon is de beste jeugdbibliothecaris van het jaar, oftewel de NBD Biblion Jeugdspecialist 2022: Toos van den Beuken van de Bibliotheek Helmond-Peel. Na veertig jaar in het vak klinkt zij nog altijd enthousiast over kinderboeken en (nieuwe manieren van) lezers naar de bibliotheek trekken.

Verwijzingen in deze aflevering

50 jaar Querido Kind
Het jubileumboek waar we over praten heet 'Het boek van alle mensen, dieren en dingen - Uit de schatkamers van Querido' (Querido 5+).

Onderzoek biodiversiteit
Meer over het onderzoek naar biodiversiteit in prentenboeken lees je op de website van de Universiteit Leiden.

Aflevering 71: Annie M.G. Schmidt-lezing Marit Törnqvist

In samenwerking met het Kinderboekenmuseum en IBBY Nederland brengt De Grote Vriendelijke Podcast je de Annie M.G. Schmidt-lezing 2022. Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl, Dagblad van het Noorden en Leeuwarder Courant) en Bas Maliepaard (Trouw) leiden Marit Törnqvist kort in, waarna je kunt luisteren naar haar lezing ‘Waar ligt de grens?’

De lezing
Terwijl de hekken rond Europa hoger en hoger worden, wordt er binnen die hekken gesproken over het belang van diversiteit en inclusie. Iedereen verdient dezelfde kansen en moet zich gerepresenteerd zien. Wat betekent dit voor schrijvers en illustratoren van kinderboeken? Törnqvist verkent in een uiterst persoonlijk verhaal de nieuwe grenzen waar de kinderboekenmaker tegenaan loopt. Hoe moeten zij omgaan met een wereld waar mensen banger en banger voor elkaar worden en zich bovendien steeds bewuster worden van ongelijkheid en verschillende kansen? Wat kunnen makers van kinderboeken doen met de verborgen verhalen die schuilgaan achter de mensen die we ontmoeten? Wiens verhaal mogen ze vertellen? In wie mogen ze zich inleven? Waar ligt de grens van hun verbeelding?

Op de website van Marit Törnqvist lees je meer over haar reizen en de projecten waarover ze vertelt in de lezing, zoals 'Een boek voor jou' (cover hiernaast) en Read with me.

Beluister hier ook onze aflevering met Marit Törnqvist over haar prentenboek 'Schildpad en ik' (Querido 5+).

Meer lezingen

Beluister ook de andere lezingen op ons kanaal:

- De Annie M.G. Schmidt-lezing van Marjolijn Hof
- De ALMA-lezing van Bart Moeyaert
- De Albert Verwey-lezing van Bibi Dumon Tak

Foto Marit Törnqvist: Eveline van Egdom

Aflevering 70: Marit Törnqvist

“Als je wilt zoenen in een discotheek, heb je niet zoveel aan een schildpad.” Eén van de opmerkelijke uitspraken van Marit Törnqvist in de 70ste aflevering van De Grote Vriendelijke Podcast. Kinderboekrecensenten Bas Maliepaard (Trouw) en Jaap Friso (JaapLeest.nl, Leeuwarder Courant, Dagblad van het Noorden) praten met de schrijfster en illustratrice over haar nieuwe prentenboek ‘Schildpad en ik’ (Querido, 4+).

Op de cover laat een man een schildpad uit aan een lijntje. Dat surrealistische beeld heeft ze echt gezien in Amerika en vormde de kiem van dit boek, over een opa die zijn kleinzoon vertelt over de bijzondere vriendschap met een schildpad. Waar de schildpad precies voor staat, kan iedereen volgens Marit Törnqvist zelf invullen, maar in het gesprek vertelt ze wat haar interpretatie is. We praten over thema's als identiteit, afkomst en migratie, over waarom het maakproces van het boek op schildpadsnelheid verliep en hoe een idee voor een komisch prentenboek uiteindelijk leidde tot een verhaal met vele lagen.

Verwijzingen in deze aflevering 
Marit Törnqvist kreeg een Zilveren Griffel voor 'Klein verhaal over liefde' (Querido, 1995) en 'Het gelukkige eiland' (Querido, 2019). De boeken vormen samen met 'Wat niemand had verwacht' (Querido, 2007) en trilogie. Voor de illustraties in 'Pikkuhenki' van Toon Tellegen (Querido, 2005 ) kreeg ze het Gouden Penseel.

De twee door Marit geïllustreerde boeken die recent in Amerika bij uitgeverij Levine Querido verschenen zijn: 'You Are The Loveliest' ('Jij bent de liefste' met tekst van Hans en Monique Hagen) en 'Bigger Than A Dream' ('Groter dan een droom' met tekst van Jef Aerts).

De moeder van Marit heet Rita Verschuur en vertaalde veel boeken van Astrid Lindgren uit het Zweeds in het Nederlands. Marit illustreerde zelf meerdere boeken van de wereldberoemde Zweedse schrijfster, over wie ze vertelde tijdens onze Grote Vriendelijke Pakjesavond.

Op woensdag 18 mei 2022 spreekt Marit Törnqvist in het Kinderboekenmuseum in Den Haag de Annie M.G. Schmidt-lezing uit met als titel ‘Waar is de grens?’, die via de GVP te beluisteren zal zijn.

Besproken boeken
'Verhalen van de fladdertak'
Margaretha van Andel
Illustraties: Marieke Nelissen
Lemniscaat 7+

'Het nummer één telboek'
Casper Salmon
Illustraties: Matt Hunt
Vertaling: J.H. Gever
Gottmer 3+

'King en de drakenvlinders'
Kacen Callender
Vertaling: Annelies Jorna
Querido 10+

Aflevering 69: Update maart 2022 (m.m.v. Joukje Akveld)

Het voorjaar is begonnen en omdat de coronamaatregelen zijn losgelaten, staan er weer veel evenementen op de agenda, waarover we van alles te melden hebben. In deze Grote Vriendelijke Update kondigen kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) een live-opname in Antwerpen aan én de registratie van de Annie M. G. Schmidtlezing. Daarnaast maken we het Prentenboek van het Jaar 2023 bekend en praten we met Joukje Akveld, één van de makers.

Verwijzingen in deze aflevering

Live in Antwerpen
Op zondagmiddag 29 mei om 14.30u nemen we voor het eerst een aflevering van de GVP op in België. We zijn te gast in boekhandel De Groene Waterman in Antwerpen waar we een gesprek voeren met Jean-Claude van Rijckeghem over zijn nieuwe boek 'Onheilsdochter' dat op 30 mei verschijnt bij Querido. Vrienden van de Show kunnen nu al kaarten kopen, de overgebleven kaarten gaan vanaf donderdag 31 maart in de vrije verkoop, je vindt de link naar de bestelpagina dan hier en op onze sociale media. Vriend van de Show worden kan natuurlijk ook via www.vriendvandeshow.nl/degvpodcast.

Prentenboek van het Jaar
Het Prentenboek van het Jaar 2023 is 'Maximiliaan Modderman geeft een feestje' (Lannoo 3+) van Joukje Akveld en Jan Jutte. Het boek staat centraal tijdens De Nationale Voorleesdagen, die van 25 januari tot en met 4 februari 2023 worden gehouden. Het boek waar Joukje naar verwijst heet ‘Tekenaars – kinderboekenillustratoren geportretteerd’ en is in 2010 verschenen bij Hoogland & Van Klaveren.

Antiracist Baby
Op YouTube is te zien hoe senator Ted Cruz de voorgedragen opperrechter Ketanji Brown Jackson tijdens een hoorzitting het prentenboek 'Antiracist Baby' van Ibram X. Kendi gebruikt. Het is in het Nederlands verschenen als ‘De 9 stappen van Baby Antiracist’ bij uitgeverij Pelckmans.

Weg met de AVI
We bespreken nieuwe boeken waarin het AVI-leesniveau minder strikt wordt gehanteerd. Uitgeverij Luitingh-Sijthoff is gestart met de Ezelsoortjes waar van 'Het ruilspel' (Lida Dijkstra en Laury Tinnemans) en 'Hobbel en Knot' (Marte Jongbloed en Iris Boter) de eerste uitgaven zijn. In de serie Tijgerlezen van uitgeverij Querido zijn inmiddels tientallen boeken verschenen, hier vind je compleet overzicht. De serie van Lannoo waarin op een andere manier met het leesniveau wordt omgegaan heet Op stap.

Aflevering 68: Els Beerten

Schrijven is leven, zegt Els Beerten in de 68ste aflevering van De Grote Vriendelijke Podcast. En dat merken kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl, Dagblad van het Noorden, Leeuwarder Courant) en Bas Maliepaard (Trouw) tijdens dit gesprek: Els' boek laat zich niet zomaar in een uurtje proppen. We praten over haar veelomvattende, nieuwste roman voor (jong)volwassenen: 'De rest van ons leven' (Querido 15+).

Die gaat over Fredo, die na de Eerste Wereldoorlog met zijn vader naar Engeland emigreert, alwaar ze een kapperszaak beginnen. Maar dan breekt de Tweede Wereldoorlog uit, sluit Mussolini zich in hun moederland bij Hitler aan en zijn in Engeland opeens alle Italianen potentiële fascisten, die vervolgd moeten worden. Zonder teveel weg te geven: na de oorlog verhuist Fredo terug naar Italië, waar hij intrekt bij zijn nieuwe vriend Luigi en diens gezin. Daar loopt ook de kleine Vito rond, in wie Fredo zich herkent. Als diens ouders naar de mijnen in België vertrekken, ontfermt Fredo zich over Vito. In Trouw schreef Bas: "Zo ontvouwt Beerten een breed, indringend verhaal over opgroeien in een wankele wereld, familiebanden, migratie en de veerkracht om telkens opnieuw te beginnen."

In het openhartige gesprek vertelt Beerten dat dit het eerste boek is dat ze schreef na de dood van haar man, nu vierenhalf jaar geleden. Ze wilde een boek schrijven over blijvers, over mensen die niet weglopen voor de ellende en over hoeveel mensen ervoor over hebben om gelukkig te zijn.

Verwijzingen in deze aflevering
We noemen Els' belangrijkste vorige boeken: 'Lopen voor je leven', 'Allemaal willen we de hemel' en 'Eén mens is genoeg'. Op haar website staat haar complete oeuvre. 'Allemaal willen we de hemel' stond op plek 83 van De Grote Vriendelijke 100 in 2021.

Het liedje 'We'll meet again' van Vera Lynn is op YouTube te beluisteren.

Besproken boeken

'Vliegen'
Paulien Weikamp
Querido 14+

'Help! Een verrassing!'
Miriam Bos
Lemniscaat 4+

'De gierige koning'
Godfried Bomans
Tekeningen: Thé Tjong-Khing
Sunny Home 6+

Aflevering 67: Update februari 2022 (m.m.v. Helma van Lierop)

De kortste maand van het jaar is afgelopen, maar er is toch weer veel kinderboekennieuws te melden in deze Grote Vriendelijke Update. Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) praten onder meer over kinderboekenmakers uit Oekraïne, Jaaps nieuwe positie van kinderboekenrecensent van het Dagblad van het Noorden en de Leeuwarder Courant, het succes van kinderboeken van YouTubers en de veel te vroege dood van dichter Stijn De Paepe. Aan de telefoon is prof. dr. Helma van Lierop-Debrauwer, die na een carrière van 35 jaar als hoogleraar Jeugdliteratuur met emeritaat gaat.

Verwijzingen in deze aflevering

Dagblad van het Noorden & Leeuwarder Courant
Het interview met Jaap in deze kranten is voor abonnees terug te lezen op deze website. De Leeuwarder Courant is de grootste regionale krant in Friesland. Dagblad van het Noorden verschijnt in de provincies Groningen en Drenthe en op het Friese Schiermonnikoog. De recensies van Jaap zijn vanaf 4 maart 2022 elke eerste vrijdag van de maand in de cultuurbijlage van deze kranten te lezen.

Oekraïne
Hieronder een foto van de etalage van Athenaeum boekhandel in Haarlem, waar Jaap naar verwijst. We spreken over het boek 'Ik zie ik zie' van het Oekraïense echtpaar Romana Romanyshyn en Andriy Lesiv (Lannoo 7+, vertaling: Sylvia Vanden Heede). Op de website van de uitgeverij kun je het boek inzien. Het stukje dat Edward van de Vendel over het boek schreef lees je hier. Op dit Amerikaanse blog vertellen Romanyshyn en Lesiv over hun boek 'How War Changed Rondo', waarvoor het idee ontstond na de Russische annexatie van de Krim.

prof. dr. Helma van Lierop-Debrauwer
Helma van Lierop was tot eind februari 2022 hoogleraar Jeugdliteratuur aan de Universiteit Tilburg. Op de digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren (DBNL) is een selectie van haar Nederlandstalige artikelen over jeugdliteratuur te vinden. Daar is ook het lange essay van Guus Kuijer terug te lezen, dat Helma in ons gesprek aanhaalt: 'Het geminachte kind'. En de geschiedenis van de Nederlandstalige jeugdliteratuur, die Helma optekende met Vanessa Joosen en Rita Ghesquiere: 'Een land van waan en wijs'. Als we haar vragen welke boeken belangrijk voor haar zijn geweest, noemt Helma: 'Lawines razen' van An Rutgers van der Loeff, 'Een zomerzotheid' van Cissy van Marxveldt, 'Allemaal willen we de hemel' van Els Beerten en in algemene zin de oeuvres van Anna Woltz en Edward van de Vendel.

Aflevering 66: Henry Lloyd (m.m.v. Daan Remmerts de Vries en Laurens Rawie)

Drie gasten hebben we in deze 66ste aflevering van De Grote Vriendelijke Podcast, maar ze zijn één en dezelfde persoon. Achter schrijver Henry Lloyd en illustrator Laurens Rawie gaat namelijk Daan Remmerts de Vries schuil. Als Henry Lloyd schreef hij drie sprookjesachtige avonturenboeken: 'Flin of de verloren liefde van een eenhoorn' (2019), dat werd genomineerd voor de Woutertje Pieterse Prijs en bekroond met een Vlag & Wimpel van de Griffeljury, 'Prinses Nola en haar waardeloze prins' (2020) en 'Het grote leven van kleine Fons' (alle Querido 9+). Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) praten met Daan/Henry over pseudoniemen, de rust van een sprookjesuniversum, de lol van een babbelzieke eenhoorn, over de kracht van twijfel en waarom hij het zichzelf toestaat om fouten te maken.

Verwijzingen in deze aflevering
Daan Remmerts de Vries won in 2021 de driejaarlijkse Theo Thijssenprijs voor zijn volledige oeuvre. Hij krijgt de prijs in juni overhandigd in het Literatuurmuseum in Den Haag. Over de bekroning spraken we eerder met Daan in deze Grote Vriendelijke Update. 

Ter gelegenheid van de oeuvreprijs verschijnen de boeken 'Godje' en 'De Noordenwindheks' opnieuw (beide Querido 10+).

Dit jaar verscheen ook de sprookjesbewerking ‘Sneeuwwit’ van Daan Remmerts de Vries (Volt, 7+, tekeningen: Mark Janssen).

Hiernaast en hieronder zie je de twee tekeningen van Laurens Rawie uit 'Het grote leven van kleine Fons', die in het gesprek langskomen.

Besproken boeken
Meer over de American Dream van illustrator Klaas Verplancke lees je hier. En op deze website is een radio-interview met de tekenaar te beluisteren over 'De gouden baard' (The King's Golden Beard').

'De gouden baard'
Klaas Verplancke
Querido 5+

'Blijf zachtjes bij me'
Jacqueline Woodson
Vertaling: Adiëlle Westercappel
Volt 14+

Aflevering 65: Update januari 2022

Het jaar 2022 begint wat betreft het kinderboekennieuws op gang te komen, dus tijd voor een Grote Vriendelijke Update! Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) praten onder meer over De Nationale Voorleesdagen en de opstartproblemen bij de nieuwe Vlaamse (jeugd)literatuurprijs De Boon. Naar aanleiding van de Poëzieweek is redacteur van uitgeverij Ploegsma Marlous van Mourik telefonisch te gast. Zij stelde samen met haar collega Margot Diederix de bloemlezingen 'Ik wou dat ik een vogel was' (tekeningen: Fran Preston-Gannon) en 'Een wonderprachtig dier' (tekeningen: Britta Teckentrup) samen. De koffietafelboeken zijn grote verkoopsuccessen. Hoe zijn Marlous en Margot te werk gegaan bij de selectie van de 366 gedichten per deel? We sluiten af met een nieuwe rubriek!

Verwijzingen in deze aflevering

De Nationale Voorleesdagen
Alle informatie over De Nationale Voorleesdagen in Nederland vind je op deze website. Bas signaleert het voorleesboek 'De fantastische verhalen van Tashi' van Anna & Barbara Fienberg (Ploegsma 6+, vertaling: Daan Remmerts de Vries, tekeningen: Kim Gamble). De animatieserie naar het boek is in z'n geheel op Videoland te zien, op YouTube vind je een paar afleveringen. Jaap vertelt over de nieuwe bundel 'Het mooiste van Annie M.G. Schmidt' (Querido 4+).

Nieuwsuur
De portretten van kinderboekenschrijvers als Imme Dros, Els Pelgrom en Tonke Dragt uit het actualiteitenprogramma Nieuwsuur zijn hier terug te zien.

De Boon
Alle informatie over de Boon Literatuurprijs vind je op deze website. Je kunt daar t/m 20 maart stemmen op jouw favoriet van de shortlist. En dit is de lijst met ingezonden kinderboeken voor de eerste editie.

De Grote Vriendelijke Première
In de eerste aflevering van onze nieuwe rubriek De Grote Vriendelijke Première hoor je de eerste bladzijde uit 'Mot en de metaalvissers' van Sanne Roosenboom (Van Goor 10+, tekeningen: Sophie Pluim). Het boek verschijnt in april.

Aflevering 64: Tjibbe Veldkamp en Kees de Boer

In deze eerste aflevering van 2022 en de 64ste van De Grote Vriendelijke Podcast praten kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) met een prentenboekenduo dat al twintig jaar succesvol samenwerkt: schrijver Tjibbe Veldkamp en tekenaar Kees de Boer. Hun bekendste werk is de serie over Agent en Boef (Lannoo 3+), maar dit jaar maken nagenoeg alle peuters en kleuters in Nederland ook kennis met hun prentenboek 'Maar eerst ving ik een monster' (Lemniscaat 4+), dat is uitgeroepen tot Prentenboek van het Jaar en daarom centraal staat tijdens De Nationale Voorleesdagen (26 januari t/m 5 februari 2022). We praten over de slepende ontstaansgeschiedenis van dit boek, over hoe boeven moesten plaatsmaken voor monsters uit de ruimte, wat er tijdens het maakproces gebeurt in een pizzeria in Zwolle, waarom dit duo altijd grappige boeken maakt (en de helft misschien weleens iets anders wil proberen) en over het filmische fop-einde in dit verhaal.

Verwijzingen in deze aflevering

Het liedje bij het prentenboek 'Maar eerst ving ik een monster' is te beluisteren op YouTube.

Meer over het stripboek 'Little Nemo in Slumberland' van Winsor McCay lees je hier.

We verwijzen naar de recensie uit NRC Handelsblad van dit boek. Bas schreef dit in Trouw.

Het interview waarin Kees de Boer pleit voor een ander soort prijzen voor prentenboeken lees je op Hebban.

Besproken boeken

'Amos Muis blijft een dagje thuis'
Philip C. Stead
Tekeningen: Erin E. Stead
Vertaling: Lourens van Veluw
Paolo 4+

'Iets heel bijzonders'
Susin Nielsen
Vertaling: Lydia Meeder & Barbara Zuurbier
Lemniscaat 13+

'Films die nergens draaien'
Yorick Goldewijk
Tekeningen: Yvonne Lacet
Ploegsma, 10+